Jak z jajka powstaje kura?

Jak z jajka powstaje kura? - YouTube

Wykluwanie piskląt

     Przy okazji opisywania kukułki natrafiłam na filmik z wykluwającym się pisklęciem:Naissance d'un oiseau.flv - YouTube

Kukułka

RODZINA: kukułkowate
RZĄD: kukułkowe

     Samiec - upierzony szaro, z ciemnymi, poprzecznymi prążkami na piersi - różnić się może ubarwieniem od samicy. Wśród samic dwie odmiany barwne. Jedna szara, podobna do samce, druga brązoworuda, z czarnymi prążkami na piersi i grzbiecie. Palce zwrócone po dwa do przodu i do tyłu. Niewprawny obserwator może pomylić lecącą, szarą odmianę kukułki z krogulcem. Młode o zmiennym ubarwieniu, zawsze z jasną plamą na potylicy. Długość ciała 31-35 cm, rozpiętość skrzydeł 55-60 cm.
     Kukułka zjada owady, głównie gąsienice motyli.
     Kukułki cechuje pasożytnictwo lęgowe. Samica składa jaja od maja do początku lipca (w sumie ok. 20) do gniazd różnych ptaków żywiących się owadami - najczęściej do gniazda ptaka, który wykarmił ją jako pisklę. Jajo kukułki jest zawsze największe, przy czym ubarwieniem przypomina jaja gospodarza gniazda. W związku z tym jaja kukułek są różnorodnie ubarwione. Jej pisklę także jest większe od innych, bardziej żarłoczne i agresywne w stosunku do piskląt gospodarza. Pisklęta są gniazdownikami.
     Zamieszkuje różne typy lasów i zadrzewień, również te w okolicach łąk i pól, oraz tereny w pobliżu wody. Próbowała zasiedlać parki miejskie, ale obecnie jej liczebność w nich spada. Zamieszkuje całą Polskę. Występuje w Eurazji, z wyjątkiem jej południowych i północnych krańców, oraz w części Afryki.

Gatunek podlega ochronie całkowitej.
Głos: znane nam kukanie u samca, chichoczące tony u samicy.
PTAKI POLSKI - młoda KUKUŁKA wyrzuca jajka z gniazda - YouTube
le coucou , l'oiseau invisible - YouTube

Najcięższy ptak latający świata

Drop

RODZINA: dropie

RZĄD: żurawiowate

     Jest to ptak dosyć egzotyczny i nieznany w naszym kraju - w Polsce ostatni osobnik zginął w 1986 r. 

     Samiec większy od samicy. Wierzch ciała miedzianobrązowy, spód ciała biały. Dziób krótki, szyja gruba, jasnoszara. U samca w okresie godów wąsy z piór zwisające po bokach dzioba, a na grzbiecie czarne, poprzeczne prążki. Samica bez ozdobnych wąsów. Młode osobniki podobne do samicy, z rdzawym wierzchem głowy. Długość ciała samca 90-105 cm, samicy 75-85 cm. Rozpiętość skrzydeł samca 210-240 cm, samicy 170-190 cm.

     W porze letniej drop zjada delikatne pędy i nasiona roślin oraz owady i małe kręgowce. Zimą żywi się głównie pędami roślin.

     Do lęgu przystępuje raz w roku. Samiec gromadzi wokół siebie jak najwięcej samic. W gnieździe, będącym płytkim zagłębieniem w ziemi, samica składa 2-3 szarozielone jaja z nielicznymi, brązowymi plamkami. Sama wysiaduje jaja i karmi młode. Pisklęta są zagniazdownikami.

     Ptak preferuje otwarte tereny, głównie stepy, pastwiska, rozległe łąki i pola uprawne. To właśnie pola uprawne były u nas jego siedliskiem, dopóki nie wyginął. Dzisiaj występuje nielicznie w Europie i Azji.

     Jest to najcięższy ptak latający świata, ale lata niechętnie. Dzięki silnym nogom odbywa wielokilometrowe wędrówki.

Gatunek podlegający ochronie całkowitej.

Głos: rzadko wydawane, burczące dźwięki godowe samca.

Avutarda euroasiática (Otis tarda) Great Bustard - YouTube

Otis tarda - YouTube

Kto mieszka w wiszącym gnieździe?

Remiz

RODZINA: remizy

RZĄD: wróblowe

     Samiec nieco podobny do samicy. Wierzch ciała samca czerwonobrązowy, samicy jasnobrązowy. Spód ciała szary z rdzawym nalotem. Wierzch głowy jasnoszary, a w okolicy oczy szeroki, czarny pas. Młode osobniki szare, bez czarnego pasa po bokach brązowej głowy. Długość ciała 10-11 cm, rozpiętość skrzydeł 16 cm.

     Wiosną i latem zjada owady, zimą poszukuje nasion.

     Do lęgu przystępuje raz lub 2 razy w roku. Samiec buduje bardzo ciekawe, mocne gniazdo. Ma ono kształt zamkniętego woreczka z bocznym, podłużnym wejściem. Powstaje z roślinnego lub zwierzęcego puchu i poprzetykane jest roślinnymi włóknami. Można je zauważyć zawieszone nisko nad wodą na końcach cienkich gałązek. Samiec remiza buduje kilka gniazd w jednym sezonie lęgowym i łączy się z jedną albo kilkoma samicami. Samica składa 2-8 białych jaj. Są one wysiadywane przez samca lub samicę. Jeśli jaja wysiaduje samica ich liczba w gnieździe jest większa od liczby jaj wysiadywanych przez samca. Pisklęta są gniazdownikami.

     Remiz preferuje tereny w pobliżu zbiorników i cieków wodnych. Szuka tam niedużych, liściastych zadrzewień, głównie wierzb, brzóz i topoli. Po okresie lęgów lubi też zamieszkiwać trzcinowiska. W Polsce jest pospolitym ptakiem nizin, przede wszystkim dolin rzecznych. Zamieszkuje umiarkowaną strefę Europy i Azji.

     Gatunek podlega ochronie całkowitej.

     Głos: cichy, delikatny świergot lub przeciągłe wabienie.

Remiz - YouTube

PUNGMES. Eurasian Penduline Tit. (Remiz Pendulinus) - YouTube

Moudivlacek luzni hnizdeni Remiz pendulinus Eurasian Penduline Tit Adolf Goebel - YouTube

A kto tak pięknie śpiewa?

Słowik rdzawy

RODZINA: drozdowate

RZĄD: wróblowe

     Samiec nie różni się wyglądem od samicy. Wierzch ciała brązowy, pierś jasna, ogon rdzawobrązowy. Młode osobniki o podobnym ubarwieniu, tylko z łuskowatymi plamkami. Długość ciała 16-17 cm, rozpiętość skrzydeł 25 cm.

     Zjada różne drobne owady oraz jagody.

     Do lęgu przystępuje raz w roku. Jego gniazdo można zaobserwować w trawie lub wśród kolczastych krzewów. Budowane jest ono prawdopodobnie tylko przez samicę z suchych liści w dole, w górze wykończone korzonkami, suchą trawą i mchem, a wyścielone sierścią. Samica składa 4-5 oliwkowozielonych lub oliwkowobrunatnych jaj z brunatnymi plamkami oraz delikatnymi, czarnymi zygzakami i sama je wysiaduje. Pisklęta są gniazdownikami. Po pewnym czasie od ich wyklucia samiec pomaga w ich wykarmieniu.

     Słowik rdzawy wybiera bardziej suche obszary. Jest jedynym słowikiem, którego można spotkać w zadrzewieniach śródpolnych i czasem na obszarach miejskich. Lubi zaniedbane ogrody i stare cmentarze. W Polsce występuje w południowo-zachodniej części kraju. Zasiedla zachód, południe i południowy wschód Europy.

     Słowik rdzawy jest tzw. bilźniaczym gatunkiem ze słowikiem szarym. Oznacza to, iż pierwotne osobniki te żyły wspólnie, a zostały rozdzielone w wyniku ostatniego zlodowacenia. Kiedy znów się połączyły ropżniły się albo wyglądem, albo śpiewem.

     Gatunek podlegający ochronie całkowitej

     Głos: donośny, melodyjny śpiew o różnych trelach, słyszany w dzień i w nocy; najpiękniejszy ptasi śpiew.

Słowik rdzawy, 07.05.2015 r., Świdnica, n. Witoszówką - YouTube

Αηδόνι τα λέει στο χέρι!!! (Luscinia megarhynchos) - YouTube

Jaja słowika rdzawego

Ptaki śpią podczas lotu

Ostatnio usłyszałam o nowym odkryciu naukowców dotyczącym wypoczynku ptaków podczas emigracji: Ptaki mogą spać latając! Co prawda tego snu wiele nie zażywają (tylko ok. godziny na dobę), ale daje im on dużo sił na bardzo długie loty. A co więcej, podczas drzemki znajdują się w fazie   snu REM z ang. rapid eye movement - snu o szybkim ruchu gałek ocznych. W tej fazie występują marzenia senne. Człowiek rozluźnia mięśnie, a śniąc o ruchu, nie porusza się. Ptaki jednak nie tracą zdolności poruszania skrzydłami. Jest to jednopółkulowy sen wolnofalowy - jedna półkula "śpi", oko odpowiadające tej półkuli jest zamknięte. Druga półkula jest w stanie czuwania, a oko otwarte.

Gniazdowniki i zagniazdowniki

Opisując ptaki, określam ich młode jako gniazdowniki lub zagniazdowniki. No, dobrze, ale o co chodzi? Wstawiam więc definicję z Wikipedii:

Gniazdowniki  – określenie gatunków zwierząt, których młode po urodzeniu nie są zdolne do samodzielnego życia i wymagają opieki rodziców, w związku z czym dłuższy czas spędzają w gnieździe. Gniazdowniki najczęściej rodzą się nagie (bez upierzenia lub sierści) i ślepe, czasami są pokryte rzadkim puchem lub włosem. Nie potrafią same zdobywać pożywienia i są całkowicie uzależnione od pomocy dorosłych, które je ogrzewają i karmią.

Najczęściej wymienianymi gniazdownikami wśród zwierząt są ptaki. Do gniazdowników należą m.in. ptaki drapieżne, wróblowe, gołębiowate i dzięciołowate.

Gniazdownikami są jednak także gatunki gryzoni jak i ssaków drapieżnych, a nawet ryb (głowacz białopłetwy) oraz człowiek.

Gniazdowniki u ptaków wykluwają się na wcześniejszym etapie rozwoju osobniczego (zwłaszcza rozwoju mózgu) niż zagniazdowniki. Żółtko w jajach tych gatunków stanowi 15-27% masy.

Gniazdowniki zaraz po wykluciu

Zagniazdownik – określenie gatunków ptaków, których pisklęta bardzo szybko po wykluciu z jaja są zdolne do samodzielnego życia i nie przebywają w gnieździe. Są one pokryte gęstym puchem, sprawnie chodzą, biegają (niektóre także pływają), potrafią utrzymać stałą temperaturę ciała. Opuszczają gniazdo w trakcie pierwszego dnia od wyklucia i samodzielnie zbierają pokarm (wskazywany przez rodziców). Rodzice przez pewien czas prowadzą je, chronią przed napastnikami i ogrzewają pod skrzydłami.

Zagniazdowniki wykluwają się na późniejszym etapie rozwoju osobniczego (zwłaszcza rozwoju mózgu) niż gniazdowniki. Żółtko w jajach tych gatunków stanowi 30–40% masy.

Typowymi zagniazdownikami są: kaczki, gęsi (w tym łabędzie), kurowate. Pisklęta tylko około 20 gatunków ptaków od momentu wyklucia nie korzystają z pomocy rodziców (mogą ich nawet nie widzieć), są w pełni zdolne do samodzielnego życia, niektóre już w ciągu pierwszego dnia potrafią fruwać.

Łabędż niemy jako przykład zagniazdownika

Wilga

RODZINA: wilgi
RZĄD: wróblowe

     Na świecie żyje ok. 26 gatunków wilg, ale tylko ten jeden gatunek występuje w Europie. Jest on egzotyczną ozdobą wśród naszych ptaków, gdyż pozostałe wilgi zamieszkują tropikalne obszary Azji, Afryki i Australii.
     Samiec jaskrawożółty, z czarnymi skrzydłami, czarną częścią ogona i czerwonym dziobem. Samica z oliwkowozielonym grzbietem, a spodem ciała jasnoszarym, z ciemnymi kreskami oraz z różowym dziobem. Młode osobniki bardziej podobne do samic, z ciemnobrązowym dziobem. Można je odróżnić od osobników dorosłych także po wyglądzie ogona: U dorosłego osobnika środkowe pióra ogona mają szerokie, zaokrąglone zakończenia, u młodego osobnika są węższe i ostro zakończone.
     Długość ciała ok. 25 cm, rozpiętość skrzydeł 45 cm.
     Żywi się owadami i różnymi owocami. Lubi m.in. dojrzałe czereśnie i porzeczki.
     Do lęgu przystępuje raz w roku, gdyż przebywa u nas bardzo krótko. Gniazdo tego ptaka to jedna z najstaranniej budowanych ptasich konstrukcji. Samica  zbiera źdźbła trawy, mech, pióra i sierść, by złożyć je w koszyczek umieszczony w rozwidleniu gałęzi; w miastach wykorzystuje ponadto kawałki materiałów, sznurki i papier. Składa 3-4 białe jaja z nielicznymi, brązowo-czarnymi plamkami. Wysiaduje je na zmianę z samcem. Para wspólnie opiekuje się młodymi. Pisklęta są gniazdownikami.
     Wilga preferuje lasy liściaste i mieszane oraz zadrzewienia śródpolne i nadrzeczne. Lubi przebywać w koronach drzew i rzadko siada na ziemi. Występuje na Niżu Polskim. Zam,ieszkuje prawie całą Europę, na wschód sięga po Indie i Tybet.
     Gatunek podlega ochronie całkowitej.
     Głos: czysty, fletowy gwizd.
Wilga - YouTube

Dorosły i młody samiec wilgi

Jerzyk

RODZINA: jerzykowate
RZĄD: jerzykowate

Jaja jerzyka, a poniżej jaja zewnętrznego pasożyta jerzyków - owada kurcinki

     Jerzyk większą część życia jerzyk spędza w locie. W powietrzu zbiera pożywienie i materiał na gniazdo, pije krople deszczu, kopuluje i śpi, szybując z wiatrem na dużej wysokości (do 2,5 km). Może pozostawać w locie bez przerwy przez 2 do 3 lat. Ląduje przede wszystkim podczas okresu lęgowego, budując gniazdo i karmiąc pisklęta. Ponadto czasami odpoczywa, chwytając się pazurkami pionowej ściany skały lub budynku. Jest jednym z najszybszych ptaków spotykanych w Europie, największe szybkości osiąga w locie grupowym. W pogoni za zdobyczą osiąga prędkość 200 km/h. Najdłuższy czas życia zaobrączkowanego jerzyka to 21 lat.
      
     Samiec podobny do samicy. Upierzenia matowoczarne, z wyjątkiem białej plamy na podgardlu, 

która jest niewidoczna podczas lotu. Skrzydła długie , sierpowatego kształtu, ogon dość krótki i rozwidlony. 

Młode osobniki z jasnymi końcówkami piór. Długość ciała 16-18 cm, rozpiętość skrzydeł 40-45 cm.

     Pokarm jerzyka stanowią latające owady, m.in. drobne chrząszcze, muchy, komary, bąki i motyle. 

Ptak chwyta zdobycz w bardzo szybkim locie. W razie niesprzyjającej pogody pożywienia szuka coraz dalej od lęgowiska.

     Lęg wyprowadza raz w roku. Co roku wraca na stare lęgowisko, a jeśli jest ono już zajęte, wyrzuca obce gniazdo razem z lęgiem.

Swoje gniazdo buduje ze źdźbeł trawy, wełny, piór, włosów i suchych liści chwytanych w locie i sklejanych śliną.

Umieszcza je w szczelinach skalnych, wyrwach w murach, na strychu albo w dziupli.  Nie wiadomo, czy para ptaków buduje gniazdo razem,

ale razem wysiadują jaja i karmią młode. Samica składa 2-3 matowobiałe jaja. Jerzyk gniazduje kolonijnie. Pisklęta są gniazdownikami.
     
     Większą część życia ptak ten spędza w powietrzu, nie siadając na ziemi czy gałęziach, ponieważ nie może z nich odlecieć. 

Lata gromadnie. Żyje w całej Polsce, głównie w miastach, dużo rzadziej w starych lasach bądź na terenach skalistych. 

Zamieszkuje całą Europę i część Azji.

     Gatunek podlega ochronie całkowitej. Głos: ostry i przenikliwy świst. 
Jerzyk - YouTube
jerzyk (apus apus) - wypuszczenie - YouTube

Łabędź niemy

Łabędź niemy

RODZINA: kaczkowate

RZĄD: blaszkodziobe

     Łabędzią parę i ich gniazdo udało mi się sfotografować na stawie przy ul. Bankowej w Bolesławcu. Zdjęcia mają złą jakość, ponieważ robiłam je telefonem i pod słońce. Niestety nie widać na nich jajek złożonych w puchowym gnieździe ani samych łabędzich rodziców, dlatego wstawiam jeszcze zdjęcia z internetu:
.



Na pierwszym zdjęciu znajduje się łabędź z młodymi, na drugim dorosły łabędź, na na trzecim młody.
     Samiec jest nieco większy od samicy. Upierzenie jest białe. Długa szyja wygięta łukowato. Dziób pomarańczowoczerwony, u jego nasady znajduje się mięsisty, czarny wyrostek (tzw. guz), który jest wyraźnie mniejszy u samicy. Nogi czarne, spięte błoną pławną. Młode osobniki brązowo-szare, z ołowianoszarym dziobem, bez czarnego wyrostka. Długość ciała 125-160 cm, rozpiętość skrzydeł 200-204 cm.
     Zjada rośliny wodne, trawy, zboża oraz drobny pokarm zwierzęcy.
     Do lęgu przystępuje raz w roku. Łączy się w stałe pary na wiele lat. Jego gniazdo jest ukryte na lądzie wśród nadbrzeżnych roślin lub w płytkiej wodzie - wtedy dosięga dna. Łabędzie budują je z części tataraku i sitowia. Wnętrze wyściela suchymi i świeżymi fragmentami roślin oraz puchowymi piórami. Samica składa 5-7 zielonkawoszarych jaj. Samiec pływa w pobliżu gniazda, strzegąc samicy i lęgu. Para wspólnie wodzi młode, które są zagniazdownikami.
     Łabędzie preferują duże jeziora i stawy z szuwarami, rozlewiska i delty rzek z przyległymi terenami nadbrzeżnymi, stawy hodowlane, zarastające zbiorniki. Chętnie osiedlają się także w miastach, gdzie coraz liczniej zimują. Występują w całej Polsce, zamieszkuje Wyspy Brytyjskie, centralną i północną Europę, nizinne regiony Azji.
     Aby zmniejszyć liczbę łabędzi ginących w miastach z powodu zimna, należałoby rozpocząć ich dokarmianie dopiero po nastaniu mrozów - nie zaniknie wtedy instynkt odlotu zimowego.
     Gatunek podlegający ochronie całkowitej.
     Głos: czasem nosowe trąbienie lub syk.
 Syczenie łabędzi: https://www.youtube.com/watch?v=6zJ0Z4IUC6g 

mysz + królik = mysikrólik?!

  Mysikrólik (Regulus regulus)

 RODZINA: pokrzewkowate
   RZĄD: wróblowe
Regulus w jego łacińskiej nazwie pochodzi od również łacińskiego rex, czyli król. Nadano mu ją ze względu na jaskrawy pasek, który kojarzy się z koroną. "Mysi", bo jest maleńki jak myszka. Jest to najmniejszy ptak występujący w Europie. Co ciekawe, na pokonanie Morza Batyckiego w czasie wędrówek mysikrólików, potrzebuje energii zgromadzonej tylko w 3 g tłuszczu!
     Samiec i samica różnią się nieco ubarwieniem. Wspólną cechą ich ubarwienia jest oliwkowozielony kolor, z jaśniejszym spodem ciała i dwoma białymi pręgami na skrzydłach. Na głowie samca znajduje się żółtopomarańczowy pas z czarną obwódką; na głowie samicy pas jest jaskrawożółty. Młode osobniki nie posiadają jaskrawego paska. 
     Rozpiętość skrzydeł to ok. 16 cm, a długość ciała wynosi 9 cm.    
Mysikrólik preferuje stare drzewostany ze świerkiem i jodłą. Zasiedla umiarkowaną strefę Europy i Azji.
     Do lęgu występuje 2 razy do roku. Samica składa 8-10 żółtawych lub białawych jaj, pokrytych jasnobrązowymi plamkami. Sama wysiaduje jajka, samiec pomaga jej dopiero przy karmieniu piskląt. 
     Gniazdo ma kulisty kształt, grube ściany i zwęża się mocno ku górze, przechodząc w wąski otwór, który zabezpiecza jaja przed wypadnięciem, np. podczas silnych wiatrów. Ptak buduje je z mchu, porostów, łyka, pajęczyn i oprzędów gąsienic. Wnętrze wyściela wełną i piórami.
     Głos: szereg cichych, wznoszących się i opadających tonów.     
     Gatunek podlega ochronie całkowitej.

Mysikrólik - port we Władysławowie, październik 2015
Mysikrólik (śpiew) - Goldcrest song (Regulus regulus) - Film + kilka zdjęć (Video and a few photos)